Holter ciśnieniowy (ABPM)

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z najczęstszych chorób układu krążenia. Nieleczone nadciśnienie znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych powikłań sercowo-naczyniowych takich jak: zawał serca, udar mózgu i zaburzenia rytmu serca.
Pomiar ciśnienia w gabinecie lekarskim nadal stanowi najważniejszą metodę rozpoznania nadciśnienia tętniczego, jednak w pewnych przypadkach taka ocena może być niewystarczająca. W tych sytuacjach wskazane jest całodobowe, automatyczne monitorowanie ciśnienia (ang. ambulatory blood pressure monitoring – ABPM), określane często jako holter ciśnieniowy..

Jakie korzyści wynikają z wykonania badania ABPM?

• Holter ciśnieniowy wykonuje dużą liczbę pomiarów w ciągu doby.
• Pomiary wykonane tą techniką lepiej odzwierciedlają rzeczywiste wartości ciśnienia w trakcie normalnego funkcjonowania człowieka, trudne do uchwycenia podczas pojedynczych badań.
• Pomiary dokonywane są poza środowiskiem medycznym (szpital, przychodnia), co umożliwia eliminację związanego z tym stresu, a także identyfikację chorych z tzw. „nadciśnieniem białego fartucha”, które nie wymaga leczenia.
• Badanie daje możliwość oceny dobowego profilu ciśnienia tętniczego, a zwłaszcza występowania nocnego obniżenia ciśnienia, co ma znaczący wpływ na sposób i skuteczność leczenia oraz ocenę prawdopodobieństwa wystąpienia powikłań w przyszłości.
• ABPM umożliwia ocenę wartości ciśnienia w sytuacjach nagłych (dodatkowy pomiar ręczny).
• ABPM umożliwia dokładniejszą ocenę skuteczności stosowanego leczenia farmakologicznego i efektów leczenia inwazyjnego.

Wykonanie badania ABPM należy rozważyć gdy:

• stwierdza się duże różnice w zakresie wartości ciśnienia tętniczego mierzonego w gabinecie lekarskim podczas tej samej wizyty lub różnych wizyt,
• stwierdza się istotne różnice w odczycie wartości ciśnienia tętniczego mierzonego w gabinecie lekarskim i w domu,
• podejrzewa się oporność na farmakologiczne leczenie nieprawidłowego ciśnienia,
• podejrzewa się występowanie spadków ciśnienia tętniczego, co jest szczególnie częste u osób starszych i chorujących na cukrzycę,
• podejrzewa się nadciśnienie tętnicze lub stan przedrzucawkowy u kobiety w ciąży.

ABPM jest badaniem pozwalającym na wybór optymalnej terapii nadciśnienia tętniczego i prawidłowej pory podawania leków.

Na czym polega całodobowe badanie ciśnienia?

Badanie ABPM polega na założeniu pacjentowi zestawu do całodobowej rejestracji ciśnienia tętniczego. Zestaw składa się z rejestratora i mankietu. Rejestrator steruje pompowaniem mankietu i rejestruje wyniki pomiarów. Czas rejestracji to 24 godziny. W tym czasie urządzenie dokonuje około 70 pomiarów ciśnienia. Zazwyczaj pomiary dokonywane są co 15 minut w ciągu dnia i co pół godziny w nocy. Większość urządzeń wyposażonych jest także w przycisk umożliwiający dokonanie pomiaru ciśnienia na żądanie pacjenta, np. w momencie występowania dolegliwości. Po 24 godzinach rejestrator jest zdejmowany i podłączany do komputera, Uzyskane wyniki są analizowane przy pomocy odpowiedniego oprogramowania, a następnie oceniane przez lekarza.

Jak przygotować się do badania?

• Proszę założyć koszulkę z krótkim rękawem oraz luźne okrycie wierzchnie z szerokim rękawem.
• Przed założeniem rejestratora w Centrum Kardiologii należy odpocząć 15-30 minut
• Przed badaniem pacjent przyjmuje wszystkie leki, które standardowo zażywa. Przed badaniem (co najmniej 24h) nie należy spożywać alkoholu.

Rejestracja ABPM dokonywana jest podczas zwyklej aktywności pacjenta, który może w tym czasie pracować i wykonywać wszystkie codzienne czynności. Podczas rejestracji należy pamiętać o kilku zasadach, których przestrzeganie zwiększy komfort pacjenta i precyzję badania.

Jak zachowywać się podczas badania?

• W dniu badania należy przyjąć wszystkie leki, które Pani / Pan standardowo zażywa.
• Proszę prowadzić normalny tryb życia.
• W momencie pomiaru ciśnienia ramię powinno być swobodnie i nieruchomo opuszczone wzdłuż ciała (moment pomiaru jest wyczuwalny przez pacjenta lub przez pacjenta inicjowany).
• W momencie pomiaru nie należy rozmawiać.
• Nie należy kłaść się na ręce, na której założony jest mankiet.
• Mankiet nie może być przekładany z jednego ramienia na drugie.
• Proszę chronić urządzenie przed wilgocią i wodą, a także bezpośrednim promieniowaniem słonecznym.
• Należy prowadzić dzienniczek badania, w którym zapisywane będą wykonywane czynności i czas ich trwania, jak również występujące dolegliwości, odnotowywane godziny spożywania posiłków, snu i przebudzenia oraz nazwy, dawki i godziny przyjmowania leków.
• W przypadku odczuwania bólu ramienia, pojawienia się obrzęku lub zasinienia ręki, rejestrację należy przerwać.

Czy potrzebuję skierowania lekarskiego na badanie ABPM?

Podobnie, jak w przypadku innych badań diagnostycznych, badanie ABPM z reguły wykonuje się na zlecenie lekarza w określonych sytuacjach klinicznych. Jednak, ponieważ badanie ABPM jest bezpieczną, nieinwazyjna techniką, może być wykonane na życzenie pacjenta, bez skierowania od lekarza.

opracował lek. med. Aleksander Wiśniewski, Kardiolog